Nadnercza – parzyste małe organy w górnej części każdej z nerek. Wg medycyny chińskiej miejsce, które jest źródłem i jednocześnie magazynem naszej energii życiowej.
Jaka jest rola nadnerczy?
Hormony nadnerczy są odpowiedzialne za wiele procesów fizjologicznych – regulację gospodarki wodno-elektrolitowej, ciśnienia krwi, metabolizmu, poziom cukru czy pracy układu odpornościowego, a także są związane z funkcjami hormonalnymi organizmu.
Na co dzień nie myślimy o naszych nadnerczach – jeśli prawidłowo nam służą i cały organizm ma się dobrze. Sytuacja zmienia się diametralnie, kiedy dochodzi do rozregulowania pracy nadnerczy, ich wyczerpania, co w wielu przypadkach ma związek z narażeniem organizmu na długotrwały stres i wysiłek oraz brak balansu umożliwiającego regenerację.
Wyczerpanie nadnerczy – poprzez stres, nadmierny wysiłek, długotrwałe nadmierne eksploatowanie organizmu – skutkuje przewlekłym zmęczeniem, znacznym obniżeniem energii, a co za tym idzie – znacznym obniżeniem jakości życia. Wyczerpanie nadnerczy wpływa negatywnie na każdy aspekt życia. W niektórych źródłach zespół wyczerpania nadnerczy opisywany jest jako zespół wyczerpania XXI wieku. Stres na poziomie biochemicznym stymuluje nadnercza do wydzielania hormonów stresu – adrenaliny i kortyzolu. Jeśli taki stan stresu i zbyt dużych w stosunku do możliwości organizmu wyzwań trwa zbyt długo, wówczas następuje załamanie funkcji wydzielania tych hormonów. Nadnercza nie funkcjonują już prawidłowo. Następuje niewydolność nadnerczy, wydzielana jest bardzo niewielka ilość hormonów stresu, a organizm przestając tolerować stres wpada w stan przewlekłego zmęczenia. Towarzyszyć mogą temu różne dolegliwości, które wymieniam w artykule nieco niżej.
Medycyna konwencjonalna rozpoznaje problemy z nadnerczami w momencie kiedy przeradzają się w chorobę Addisona (niedoczynność kory nadnerczy) lub chorobę Cushinga (nadmierna aktywnością wydzielniczą nadnerczy). Objawy wyczerpania nadnerczy znajdują się pomiędzy stanem zdrowia i prawidłowego funkcjonowania nadnerczy, a momentem, kiedy zapada diagnoza medycyny konwencjonalnej.
Jakie mogą być objawy wyczerpania nadnerczy:
– poczucie zmęczenia po przebudzeniu
– brak energii w ciągu dnia
– odczuwanie nadwrażliwości na hałas i światło
-odczuwane długotrwałe napięcie mięśni
– brak umiejętności zrelaksowania się
– odczuwane zaburzenia snu – senność w ciągu dnia, trudność w zasypianiu w nocy
– przedwczesna menopauza lub nasilenie objawów menopauzy
– zaburzenia miesiączkowania
– zaburzenia funkcjonowania tarczycy
– obniżoną odporność
– występowanie zaburzeń autoimmunologicznych
– zaburzona równowaga hormonalna
– obniżona zdolność koncentracji,
– zaburzenia metabolizmu – np. łatwiejsze przybieranie na wadze
Co w temacie wyczerpania nadnerczy mówi psychobiologia?
W psychobiologii nadnercza związane są z konfliktem kierunku, bezsilności. Wiążą się z trudną decyzją do podjęcia, lub niemożnością podjęcia tej decyzji. Może to być stres przeżywany w związku z sytuacją w której jest osoba, która nie widzi rozwiązania swoich trudności, lub też z walką o przetrwanie. Temat nadnerczy związany jest także w psychologii z silnym strachem o utratę tego co jest, aktualnego status quo.
Jak sobie poradzić w takiej sytuacji? W przypadku powyższych objawów w moim odczuciu najlepiej jest pracować podczas indywidualnej konsultacji, ponieważ wtedy zobaczenie innej perspektywy może przynieść rozwiązanie, tak samo jak odkrycie przyczyn swoich emocji (i konfliktów emocjonalnych w ujęciu psychobiologii).
Powyżej wymieniłam trudne emocje, które mogą prowadzić do wyczerpania nadnerczy. Rozwiązaniem – po przepracowaniu trudnych emocji i traum z przeszłości – jest wciąż budowanie siebie i ciągły rozwój – bo jeśli budujesz siebie i się wciąż rozwijasz, to wyzwania Cię nie przerażają, są wyzwaniem, ale jednocześnie budzą ekscytację a nie strach.
Jak nie dopuścić do wyczerpania nadnerczy?
– dbać regularnie o życiowy balans -okresy aktywności przeplatać okresami relaksu, wypoczynku. Jeśli doświadczasz wyczerpujących wydarzeń w życiu- np. pracujesz nad ważnym projektem, opiekujesz się chorą osobą, dbasz o małe dziecko, wkładasz duże energii w wyczerpujące aktywności, dbaj o to, aby potem wypocząć. Nie dopuszczaj do stanu, kiedy pracujesz siłą woli, pomimo, że dawno nie masz już energii – wtedy nadnercza wyczerpują się najszybciej.
– nauczyć się radzić sobie efektywnie ze stresem, niepewnością. Nawet niski poziom, ale przewlekłego stresu powoduje podniesienie poziomu kortyzolu. Długofalowo, jeśli osoba dotknięta przewlekłym stresem nie nauczy się jak sobie z nim radzić, powoduje to stopniowe wyczerpywanie nadnerczy. W obecnych pełnych bodźców i wyzwań czasach radzenie sobie ze stresem jest umiejętnością niezbędną do życia.
Co może być stresem dla organizmu? Są to zarówno sytuacje będące wyzwaniem, nowością, gdzie jest więcej wyzwań niż posiadanych przez nas zasobów, sytuacje budzące lęk, ale także sytuacje obfitujące w czynniki niesprzyjające dla organizmu, takie jak niewłaściwe pożywienie, które nie odżywia organizmu, zatrucie środowiska, życie w chaosie, niesprzyjające temperatura, hałas, używki.
– warto przepracować trudne sytuacje z przeszłości. W przeciwnym razie, jak pisał Jung – nieprzepracowane trudne sytuacje rządzą podświadomością, a co za tym idzie – realnym życiem jednostki. Nieprzepracowane tematy powodują cierpienie, eskalację trudnych emocji, ciągną energetycznie w dół, nie pozwalając pójść naprzód.
– unikanie używek – kawy, herbaty, alkoholu. Kawa i herbata zwiększają poziom kortyzolu. O wiele lepiej jest pić wodę lub też najlepiej dobrane dla siebie w danej sytuacji zioła.
Bardzo ważne jest dbanie o zrównoważoną dietę, np. korzystając z zaleceń diety ajurwedyjskiej, która bierze pod uwagę zarówno Twoją indywidualność i potrzeby, jak też zwraca uwagę na zmieniające się pory roku i zmianę potrzeb organizmu w zależności od aury.
Aktywność fizyczna
Jednym z błędów osób, które przeżywają silny stres lub ich nadnercza są na wyczerpaniu – jest wprowadzenie do swojego życia sportów siłowych i bardzo intensywnych treningów. To nie jest dobry pomysł – przeciwnie – taka aktywność wprowadzona w momencie, kiedy jesteśmy zmęczeni i potrzebujemy zaopiekowania się sobą – drenuje z energii i jest kolejnym niesprzyjającym dla nadnerczy czynnikiem. W sytuacji niskiego poziomu energii – przynajmniej w początkowym stadium aktywność fizyczna powinna być spokojna, harmonijna, nie powodująca fizycznego wyczerpania organizmu.
Po moim pierwszym kontakcie z praktykowaniem gimnastyki słowiańskiej zaintrygowało mnie, że przy niektórych ćwiczeniach wykonywany jest automasaż nadnerczy powodujący ich stymulację. W gimnastyce słowiańskiej dbasz o swój system hormonalny, między innymi wykonujesz automasaż nadnerczy i grasicy.
Możesz znaleźć najlepszą dla siebie formę ruchu i stosować ją regularnie, pamiętając, że na początku, przez pierwsze miesiące nie powinny być to aktywności nadmiernie eksploatujące, ani treningi siłowe.
Zmiana stylu życia
Dbając o wyczerpane nadnercza należy tak jak przy profilaktyce zmienić styl życia, dietę i nauczyć się dobrego radzenia sobie ze stresem.
W przypadku wyczerpania nadnerczy powrót do ich prawidłowego funkcjonowania może trwać miesiące, a nawet lata. Nie ma drogi na skróty.
Paradoksalnie, z uwagi na wymaganą zmianę funkcjonowania na co dzień – mamy tutaj przykład sytuacji jak choroba lub zaburzenie określonych funkcji organizmu może pełnić rolę budzika, wybudzającego człowieka z dotychczasowego stylu życia, który był dla niego destrukcyjny. Bo czyż nadmierne eksploatowanie swojego zdrowia w imię realizowania celów, które często nie są dla Ciebie osobiście ważne – jest tego warte? Dbanie o siebie przy wyczerpanych nadnerczach przeradza się w codzienność w której zwalniasz tempo, dbasz o to co jesz, o swój sen, o to, aby na Twoim talerzu było jak najwięcej różnokolorowych warzyw (zimą, jesienią, wczesną wiosną – poddanych zazwyczaj obróbce termicznej ). Żyjąc w ten sposób zaczynasz zauważać ze w ogóle żyjesz, smakować dzień i poszczególne drobne jego odcienie, dni przestają Ci się zlewać w jeden pęd i bieg. A czy nie tak mogłoby wyglądać życie na co dzień? Jak to jest, że dopiero trudna sytuacja wytrąca człowieka z destruktywnego biegu, który mu nie służy? Bez niej rzadko sami z siebie stawiamy siebie na pierwszym miejscu.
Zapraszam do lektury artykułów na temat dbania o siebie i podnoszenia poziomu swojej energii życiowej.
Odżas – jak podnieść poziom życiowej energii
Jak zadbać o harmonię życiową – kroki do równowagi
Stosunek do czasu a stres i dobrostan
Co jeśli nie dbamy o naszą energię na co dzień? Metafora drzewa
Życie w równowadze. Czy w ogóle jest możliwe?
Fot: Patrik Linden, Pixabay, dziękuję
